Ons kent Ons – De Gay Scene

De gay scene is een interessante microkosmos. Mensen met een onderling compleet verschillende achtergrond, die elkaar normaal gesproken niet zo snel tegen zouden komen, lopen elkaar tegen het lijf puur op basis van hun geaardheid. De willekeurige selectie van Moeder Natuur levert een grote diversiteit aan persoonlijkheden op. Wat voor types zal je zoal tegenkomen wanneer je andere homo’s opzoekt?

De gemiddelde homo
De gemiddelde homo bestaat net zo min als de gemiddelde Nederlander of Belg. Er zijn statistisch gezien wel wat dingen te zeggen over de groep als geheel: homo-mannen hebben bijvoorbeeld over het algemeen meer sekspartners dan hetero-mannen. Dat is niet verbazingwekkend: mannen zijn wat sneller te porren voor seks, ook als er geen sterke, emotionele band met de partner is. Of dat verschil tussen de seksen is ontstaan door een biologische drive of door eeuwenlange culturele programmering blijft de vraag. Hoe dan ook: wanneer een man een andere man een onzedelijk voorstel doet, wordt minder vaak ‘nee’ gezegd dan tussen mannen en vrouwen. Daarmee samenhangend komen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) ook wat vaker voor dan bij hetero’s, omdat je met veilig vrijen weliswaar HIV buiten je lijf kan houden maar er andere soa’s in omloop zijn die je al met een stevige zoen binnen kan halen.

Open relaties komen ook vaker voor, waarbinnen expliciet is afgesproken dat er met anderen gevreeën kan worden onder bepaalde voorwaarden. Omdat de traditionele verwachtingen waarmee de meeste mensen opgroeien — relatie, monogamie, trouwen, kinderen — minder vanzelfsprekend zijn, voelen homo’s zich over het algemeen vrijer om een vorm te zoeken voor hun relatie die op hun eigen behoeftes is toegesneden. Uit onderzoek zou tenslotte blijken dat homo’s gemiddeld net ietsje groter geschapen zijn dan hetero’s, maar aangezien men de deelnemers zelf liet meten, zou het zou zeer goed kunnen dat ze gewoon zichzelf net iets meer overschatten.

Gaydar
Zijn homo’s op hun uiterlijk of lichaamstaal te herkennen? Daar is niet een makkelijk antwoord op te geven. Over het algemeen worden homo’s geassocieerd met vrouwelijke kenmerken: goed verzorgd, slappe polsen, lijzige stem, lispelend en wiegende heupen bij het lopen. Er zijn homo’s die voor een groot deel aan dat stereotype voldoen, maar ook hetero’s. Geen van de genoemde kenmerken zijn voorbehouden aan homo’s, zeker sinds de opkomst van de ‘metroseksueel’: goed verzorgde hetero-mannen — met name uit metropolen — die hun zachte, vrouwelijke kant koesteren. Daarnaast zijn er hordes homo’s die in gedrag niet te onderscheiden zijn van een doorsnee hetero. Zij ontkrachten het stereotype beeld binnen de samenleving niet omdat ze in de dagelijkse omgang niet herkend worden als homo. Tot slot zijn er nog homo’s die juist staan op über-mannelijk gedrag en absoluut geen ‘mietje’ willen zijn. Daardoor zijn ze soms nauwelijks te onderscheiden van homofobe hetero macho’s.

Sommige mensen voelen beter iemands geaardheid aan dan anderen. Er wordt van hen ook wel gezegd dat ze beschikken over een goede gaydar, zoals al genoemd in het vorige hoofdstuk. Tot op zekere hoogte gokken deze observatoren, maar bepaalde stereotype kenmerken in combinatie met een nauwkeurige observatie en interpretatie van lichaamstaal, kunnen wel regelmatig leiden tot een juiste gok. Iemand zien omgaan met mensen van de eigen of juist andere sekse kan uitsluitsel geven, al zullen biseksuelen daarbij verwarring zaaien. Kijkt een man op straat over zijn schouder bewonderend een vrouw na, dan zal hij vermoedelijk hetero zijn, tenzij het hem om haar outfit te doen was. Biseksualiteit valt trouwens nauwelijks in te schatten, omdat er naar beide kanten signalen worden uitgegeven. Er bestaat dan ook geen ‘bidar’.

“Het label ‘homo’ zit me niet echt dwars, zo lang het maar niet iets is dat beperkingen oplegt. Ik denk niet dat geaardheid noodzakelijkerwijs gebundeld hoeft te worden met een lifestyle.”
– Neil Tennant, zanger

De gay scene
De gay scene bestaat niet alleen uit café’s, clubs en sauna’s die specifiek op homo’s gericht zijn: er zijn ook homo-vriendelijke plekken waar je weliswaar opvallend veel homo’s zal zien, maar waar deze zich mengen met een hetero-meerderheid. Sommige mannen zoeken de gay scene op omdat ze zich er meer op hun gemak voelen en bovendien grotere kans hebben er een potentiële partner of een leuke flirt tegen te komen. Andere mannen mijden deze plekken juist, omdat ze niet uit de kast zijn en er niet gezien willen worden of omdat ze het zien als een circuit voor een bepaald soort homo’s waartoe ze zichzelf niet rekenen. Voor deze mannen biedt het internet uitkomst om contacten te leggen, voor zover ze het niet aandurven om mannen aan te spreken ‘in het wild’: op straat, op het werk, bij de sportschool, in de supermarkt, in de kroeg, etcetera.

De nieuwe generatie homo’s lijkt minder waarde te hechten aan de gay scene en minder behoefte te hebben elkaar daar op te zoeken. Het internet maakt het vormen van een vriendenkring zonder de scene een stuk makkelijker en het is ook eenvoudiger geworden om openlijk een prettig leven te leiden als homo, zonder je in de scene terug te trekken. Omdat het echter toch een makkelijke manier blijft om partners, vrienden en veiligheid te vinden, zal er altijd wel een plek zijn voor de gay scene.

Hoewel de scene van buitenaf vaak gezien wordt als één groot geheel, valt deze in praktijk uiteen in een aantal verschillende, maar vaak overlappende subculturen, elk met een eigen karakter. Weinig homo’s zullen zich helemaal beperken tot één van deze subculturen. Het is immers interessanter en afwisselender om overal een graantje mee te pikken.

Yuppies
Het zijn niet alleen hetero’s die waarde hechten aan status en luxe. Vaker dan gemiddeld zal een homo-koppel bestaan uit DINKS (Double Income, No Kids), oftewel kinderloze tweeverdieners met relatief veel besteedbaar inkomen. Veel yuppie gays richtten zich op hun carrière bij gebrek aan een gezin en hebben een goedbetaalde baan. Ze vormen een zeer gewilde doelgroep voor reclamemakers en er worden dan ook speciaal campagnes op hen gericht, om de zogenaamde ‘pink pound’ binnen te halen. Yuppen-bars en feesten worden gekenmerkt door een strakke vormgeving, dure drankjes en een hoger dan gemiddelde dichtheid aan merkkleding. Wanneer iemand je een omhelzing geeft, bestaat de kans dat hij even snel op het labeltje bij je nek checkt of je wel van goede huize bent.

Party
Er worden regelmatig dansfeesten georganiseerd voor homo’s, met verschillende soorten muziek en uiteenlopend publiek. Veel homo’s zullen af en toe op één van die feesten te vinden zijn. Er zijn echter ook mannen die er een sport van maken om op zo veel mogelijk van de grote, ‘belangrijke’ feesten (circuit parties) aanwezig te zijn, ook al moeten ze daarvoor het land uit. Dit soort feesten worden over het algemeen getypeerd door een chronisch tekort aan shirts, waardoor veel mannen gedwongen worden hun blote borst te tonen. Daarmee samenhangend, zijn de meeste mensen in het party circuit vaste klant bij een sportschool. Er worden op deze feesten vaak drugs gebruikt, voor de fun en om de energie naar boven te halen die het mogelijk maakt een hele nacht door te gaan.

Sport
Voor een deel overlappen de homo’s die op de sportschool te vinden zijn met het party circuit. Het merendeel traint vooral om zich aantrekkelijker te maken en deze overweging is vaak belangrijker dan de gezondheidsfactor. De mannelijkheid die automatisch wordt verworven door spieren te kweken — althans op het eerste gezicht — levert bewondering en aandacht op van andere mannen. Deze vorm van ijdelheid kan omslaan in een ‘Adonis complex’, waarbij mannen altijd ontevreden blijven met hun eigen lichaam en groter en groter willen worden, desnoods met gebruik van ongezonde hulpmiddelen als anabole steroïden. Er lopen op de scene ook mannen rond in sportkleding die eigenlijk niet zo sportief zijn. Sportkleding is namelijk een meer dan marginale fetisj en ook sneakers hebben fanatieke fans. Er worden regelmatig feesten georganiseerd waar je alleen in sportkleding wordt toegelaten.

Volks
Onder de ‘gewone, Hollandse jongens’ zijn natuurlijk homo’s te vinden en voor hen zijn er bruine homocafé’s. Hier wordt gezellige, Nederlandstalige muziek gedraaid, afgewisseld met Europop, disco-klassiekers en Songfestival deuntjes. De inrichting van zo’n café wordt gekenmerkt door hout, koper en kitsch. De heersende mentaliteit zal zijn: ‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg.’ Met merkkleding en een groot ego maak je hier geen indruk, eerder met vriendelijkheid en oer-Hollandse gezelligheid.

Alternatief
Tegencultuur, krakers en punks zijn te vinden als je weet waar je moet zoeken. Feesten en bijeenkomsten voor deze groepen worden meestal niet breed geadverteerd omdat er van nature een afkeer is van al te veel commercie. Het makkelijkst beland je er door iemand te leren kennen die in deze kringen verkeert. Met wat handig zoeken online kan je echter ook wel de tijd en locatie van een feest bij je in de buurt vinden, zeker als de naam van het feest je al ter ore is gekomen. Win van tevoren wat informatie in over het thema en de dress code van het feest of de bijeenkomst waar je naartoe wil: mensen uit de counterculture hebben vaak sterke, principiële overtuigingen dus je zal je mogelijk wat aan moeten passen in kleding en gedrag om niemand tegen de schenen te trappen of sterk uit de toon te vallen.

Bears & chubs
romanticcoupleEr bestaat een hele subcultuur rond ‘bears’ (beren) binnen de gay scene. Dat zijn behaarde en meestal gezette mannen. Deze subcultuur is in zekere mate een tegenreactie op het stereotype schoonheidsideaal van de gladde, slanke of gespierde man. Bears zoeken elkaar op, soms omdat ze zich verstoten voelen, maar ook omdat velen van hen ronde, Rubeneske vormen aantrekkelijker vinden. Ze zoeken daarom een man die er uitziet als zijzelf. Jonge en nog wat minder forse, behaarde mannen heten ‘cubs’ (jonge beer). Daarnaast zijn er tussen de zware bears ook slanke mannen te vinden die wel van een onsje meer houden: ‘chasers’ (achtervolgers). Voor behaarde, slanke mannen wordt de term ‘otters’ gebruikt. ‘Musclebears’ zijn behaarde mannen die weliswaar groot zijn, maar dan door spieren. De grens tussen musclebears en bears is soms wat vaag, maar toch gaan de twee groepen niet altijd even goed samen door een verschillende ideologie: het verstoten van of juist vasthouden aan het huidige schoonheidsideaal. ‘Chubs’, tenslotte, zijn dikke maar onbehaarde mannen en er bestaan ook bijbehorende ‘chubbie chasers’, die zelf niet dik zijn.

Fetisj & leer
Los van het feit dat het dragen van leer sommigen op zich al een seksuele kick geeft, is het ook een externe uiting van mannelijkheid die mannen nastreven en die hen aantrekt in anderen. Het stopt niet bij jassen en leren broeken, waaronder de ‘chaps’ variant, die je kont bloot laat: er komen soms ook hele harnassen aan te pas, met metalen ringen en ritsen en gespen. Zeker de wat extremere leerkleding is eigenlijk puur een seksuniform. Toch kan er in een ruig ogende leerbar een verbazingwekkend ontspannen sfeer hangen, waarbij er net als in een bruine kroeg voornamelijk wat gebabbeld en geflirt wordt.

Naast mannelijkheid is ook macht een belangrijke factor in een deel van de leer scene: dominantie en onderwerping, of althans een wederzijds respectvolle imitatie daarvan. De leer-scene overlapt dan ook met de SM-scene. Een serieuze leernicht heeft soms een complete ‘martel’kamer (leather dungeon) in zijn kelder of op zolder. Deze bevat voorwerpen als zwepen, seksspeeltjes, boeien, touwen en een ‘sling’ (een soort leren schommel om seks in te hebben). De leren kleding kan worden vervangen door rubber of lycra, afhankelijk van wat iemand het meest opwindt. Er zijn clubs en hotels die voorzien in de behoeften van deze kinky groep en alle apparatuur voorradig hebben om hun klanten zich uit te laten leven. Er zijn ook speciale feesten en seksfeesten met een strakke dresscode, waar alleen mensen die gekleed zijn volgens de eisen van een bepaalde fetisj naar binnen mogen.

“De gay scene is voor mij een handige plek om met meer dan één van mijn vrienden tegelijkertijd af te spreken. Ik woon vrij ver buiten het centrum van Amsterdam, met vrienden die net aan de andere kant van de stad wonen. Dan is het voor iedereen makkelijker om naar het centrum te komen. En natuurlijk is het dan ook leuk om daar met aantrekkelijke mannen te flirten.”
– Frank

Transseksuelen/Transgenders
Er zijn mensen die geboren worden in een mannenlijf, maar zich eigenlijk vrouw voelen. Andersom komt ook voor. Dit leidt tot het gevoel gevangen te zitten in het verkeerde lichaam. Er kunnen stappen genomen worden om het lijf in lijn te brengen met het geslacht waarmee iemand zich identificeert. Meestal komt hier een behandeling met hormonen aan te pas en soms wordt er operatief ingegrepen. Een man-tot-vrouw transseksueel wordt wel aangeduid als een ‘transvrouw’ en een vrouw-tot-man transseksueel als een ‘transman’. Over het algemeen zal iemand die ‘trans’ is echter gezien willen worden als een ‘gewone’ man of vrouw. Gender identiteit en seksuele geaardheid zijn niet aan elkaar verbonden, dus je kan transmannen tegenkomen die op mannen vallen. Transvrouwen zal je in het mannelijke deel van de gay scene niet vaak tegenkomen, omdat ze over het algemeen vallen op hetero-mannen of lesbo’s.

Travestie/Drag
Travestie/Drag en geaardheid/gender-identiteit staan op zich los van elkaar: een man die graag vrouwenkleren draagt is niet per se homo of transgender. Een ‘travestiet’ haalt emotionele – en mogelijk erotische – voldoening uit het dragen van vrouwenkleren, maar doet het niet in de eerste plaats voor anderen. Een travestiet zal dan ook meer alledaags gekleed gaan dan iemand in ‘drag’ (een zogenaamde ‘drag queen’) die voornamelijk wil entertainen. Drag queens kruipen in de huid en jurk van een alter-ego en laten hun innerlijke Diva naar de oppervlakte rijzen ter vermaak van anderen en zichzelf. Ze tonen vaak wat overdreven nabootsingen van vrouwelijkheid. In bepaalde — vooral bruine — café’s geven dit soort showvrouwen regelmatig optredens.

Lesbo’s
Hoewel er clubs en café’s zijn die zich specifiek op lesbo’s richten, zijn er ook plekken en events waar homo’s en lesbo’s samenkomen. Romantische en seksuele interesses mogen dan uiteenlopen, maar de groepen zijn verenigd in het gevecht voor gelijke rechten. Homo’s en lesbo’s kunnen ook samenkomen om een alternatief gezin te vormen, en samen een of meerdere kinderen op te voeden. In landen waar homoseksualiteit taboe is, kunnen homo’s en lesbo’s een schijnhuwelijk sluiten. Zo kunnen beide partners stiekem een minnaar nemen, zonder druk of veroordeling van buitenaf.

Jongeren
Zoals gezegd is de jongere generatie minder geneigd de gay scene op te zoeken, ook al zijn ze jubelend de kast uit komen rennen. Toch gaan de meeste jongens er vroeg of laat wel op verkenning. Over het algemeen gaan ze bij voorkeur om met mensen rond de eigen leeftijd en daarom mijden ze plekken met een wat ouder publiek, zoals de leer scene.

Oud-roze
Gezien de nadruk op jeugd en oppervlakkige, uiterlijke schoonheid dreigen oudere mannen soms wat buiten de boot te vallen. Tot op zekere hoogte trekt deze groep zichzelf al wat terug uit het uitgaansleven vanwege veranderende behoeften. Ze organiseren liever etentjes thuis met hun vrienden en hun eventuele partner dan dat ze een avondje in de kroeg gaan hangen. Maar er zijn ook kroegen waar mannen van gevorderde leeftijd samen blijven komen zonder met scheve ogen te worden aangekeken. En sommige mannen die jeugdig van geest blijven en zichzelf fit houden, weten tot op hoge leeftijd door te feesten.

Etnisch
Mannen met een kleurtje zijn in Nederland verspreid over de hele gay scene te bewonderen, maar er zijn ook kroegen die zich speciaal richten op mannen met een ‘exotische’ — niet traditioneel Hollandse — achtergrond. Het is vaak moeilijk deze groepen bij elkaar te krijgen, door de schaamte en taboes rond homoseksualiteit die binnen veel andere culturen nog steeds een sterke rol spelen.

Internet
Homo’s waren de pioniers van online dating. Hoewel het taboe rond dit fenomeen inmiddels ook is losgeweekt bij hetero’s, waren man-voor-man sites al langer erg populair. Hoewel hetero-mannen die online op zoek gingen naar een vrouw vroeger in de eerste plaats gezien werden als losers, zagen homo’s het online jagen vooral als een snelle, efficiënte manier om elkaar te vinden en om te daten. Daarbij veranderde de aard van het cruisen omdat er allerlei afmetingen, voorkeuren en beeldmateriaal bestudeerd konden worden, nog voor er direct contact werd gelegd. In de echte wereld leidt dit tot een feest van herkenning tijden het uitgaan, mogelijk ook bij iemand die eigenlijk een volslagen onbekende is: ‘Kijk, daar heb je die onderdanige Spaanse XL gozer die houdt van plasseks en die sinds kort het vriendje is van die blonde barman met wie hij soms trio’s doet.’ De vaste gebruikers van datingsites en -apps herkennen na een tijd de meeste soortgenoten in hun eigen streek wel, ook al leidt dit lang niet altijd tot echt contact.

Stiekem
Mannen die nog in de kast zitten om wat voor reden dan ook, of vreemdgaan binnen een theoretisch monogame relatie, kom je tegen op plekken waar ze met een minimale pakkans kunnen jagen. Vaak willen ze anonieme seks, maar ze kunnen ook vaste seksmaatjes zoeken en een netwerkje met andere discrete mannen opbouwen. Het internet is tegenwoordig hun grote vriend, maar je vindt ze ook bij bijvoorbeeld sauna’s, parken en darkrooms (schimmige, publieke cruiseruimtes waarin je nauwelijks je partner kan zien).

Huis-tuin-en-keuken
Er zijn natuurlijk ook vele ‘onzichtbare’ homo’s, die niet de behoefte voelen om andere homo’s op te zoeken. Mogelijk hebben ze al een partner, wonen ze in een dorp of op het platteland en zijn ze tevreden met een vriendenkring die hoofdzakelijk uit hetero’s bestaat. De gay scene vervult voor hen geen functie. Deze mannen vormen samen niet zo zeer een scene, omdat ze geen contact hebben met elkaar, maar het is wel een aanzienlijke groep die door de media nogal eens vergeten wordt: ze zijn te ‘normaal’ om voor hen interessant te zijn.

“De eerste keer dat ik naar een gay bar ging, verwachtte ik een donkere, verborgen, rokerige ruimte waar mannen cruisy naar elkaar stonden te loeren. Ik had twee vrouwelijke lijfwachten bij me om te voorkomen dat ik meteen zou worden besprongen. Ik belandde in een lichte, gezellige kroeg, recht in het centrum van Amsterdam. Met het besprongen worden, viel het ook mee. Of juist tegen.”
– Steven

Tour de gay
Wanneer je net de kast uit komt en buiten internet en apps om wat nieuwe mensen wil leren kennen, valt aan te raden een verkenningstocht te maken langs diverse café’s, clubs en feesten bij jou in de buurt, om te bepalen waar je het naar je zin hebt. Als je nog wat onzeker of verlegen bent, is het misschien niet prettig dat in je eentje te doen; leuker is om een vriend of vriendin mee te nemen. Een heterovriend meeslepen een homokroeg in is nooit een probleem, tenzij je vriend zich er ongemakkelijk bij voelt. Een vriendin meenemen is op veel plekken ook prima, al zal ze soms de enige vrouw zijn en misschien verbaasd worden nagekeken. Leertenten en cruisy clubs zullen vrouwen meestal niet toelaten. Heb je geen vrienden die met je mee willen gaan, van welke geaardheid dan ook, dan kan je altijd een profiel online zetten met een oproep voor stapmaatjes. Maak daarbij duidelijk dat het ook echt gaat om vriendschap en stapmaatjes in de eerste plaats en niet om een date.

Schik je een beetje naar de omgangsvormen van de exotische gay oorden die je bezoekt: ga niet in drag zomaar een doodserieuze leertent binnen en als je de muziek of de klandizie van een bepaald café fout en lachwekkend vindt, hou dat dan voor jezelf of bespreek het in ieder geval pas na vertrek, zodat je het plezier van anderen niet verstoort. Waarschijnlijk zullen er meerdere plekken zijn die je om verschillende redenen bevallen en niemand zal je dwingen een keuze te maken en een hokje voor jezelf te kiezen. De meeste homo’s springen regelmatig van het ene hokje naar het andere, zelfs al hebben ze een favoriet. Waar je uit gaat zal afhangen van je stemming op een bepaalde dag en van het soort mannen dat je om je heen wil hebben. Identiteit is te complex om binnen een hokje gevangen te worden, zowel binnen als buiten de gay scene.

“Laat anderen niet jouw leven definiëren, definieer jezelf.”
– Harvey Fierstein, schrijver/acteur

 

English version here. Last edit: 11-08-2018

Spread the love!