Weinig mensen blijven hun hele leven bij de eerste persoon waarmee ze een relatie kregen. Vrijwel iedereen zal dus tijdens zijn leven één of meerdere break-ups moeten doorstaan. Hoe doe je dat met zo min mogelijk lijden?
Het is nabij
Aan het begin van de paringsdans kunnen relaties al verdampen voordat ze goed en wel vorm hebben gekregen. Als het gebrek aan diepgaande interesse wederzijds was, kan het nauwelijks geteld worden als een relatie, maar was het eerder een uit de hand gelopen one-night-stand die werd getest voor lange termijn-potentieel maar niet bleek te voldoen. Als maar een van de twee er de brui aan gaf, kan degene die gedumpt werd menen dat hij niet de kans kreeg om zich te bewijzen. Zeker als telefoontjes opeens niet meer beantwoord worden zonder reden, leidt dat tot twijfel en frustratie.
“De sterkst brandende liefde, kent het koelste einde.”
– Socrates, filosoof
Een lange relatie is soms al bekoeld voordat het koppel er erg in krijgt. Door de jaren heen drijven de partners langzaam uit elkaar, tot ze achteraf beseffen dat het te laat is om dat proces terug te draaien. Interesses zijn veranderd, de communicatie verloopt waarschijnlijk stroever, het seksleven ligt met de pootjes omhoog en nu heb je opeens een huisgenoot die niet meer tegemoet komt aan je lichamelijke en romantische behoeftes. Het ‘broertjes’ scenario overkomt veel koppels. Het is tot op zekere hoogte te vermijden door voortdurend nieuwe manieren te verzinnen om samen romantisch te blijven en de seks interessant te houden, maar soms is het desondanks een verloren zaak. Als de inspanning voelt als een taakstraf en de vonk is gedoofd, is het misschien tijd om op te geven. Dit gevoel kan wederzijds zijn, maar als een van de twee niet toe wil geven dat dit proces zich heeft voltrokken of — erger — als alleen een van de twee het zo voelt, zal het pijnlijk zijn te moeten overbrengen dat de relatie voorbij is.
Het kan dat er verschillende eisen worden gesteld binnen de relatie: sommigen nemen het gebrek aan seks en romantiek voor lief, in ruil voor gezelschap en stabiliteit, terwijl anderen passie nodig hebben of anders liever alleen willen zijn. Omdat niemand kan helpen dat zijn behoeftes en gevoelens over de jaren heen veranderen, heeft het geen zin om elkaar de schuld proberen te geven: van schuld is geen sprake. Dat kan frustrerend zijn omdat er daardoor geen goede uitlaatklep is voor de gevoelens van verdriet en boosheid die door je hoofd en lijf gieren. Als niet samen wordt besloten de relatie op te geven, dan kan degene die ‘gedumpt’ wordt in de verleiding komen om zijn woede uit te leven op de man van wie hij zo lang heeft gehouden. Dat kan tot op zekere hoogte therapeutisch zijn: het blaast stoom af en zet emotioneel duidelijk een punt achter de relatie. Maar beide partners moeten zich beseffen dat ze wel liefde hebben gedeeld en dat ze misschien ooit, nadat al het leed is verwerkt, weer met elkaar om zullen kunnen gaan op een vriendschappelijke manier.
Relaties kunnen dus langzaam uitdoven, maar kunnen ook plotseling eindigen, met een grote rel: geschreeuw, kleerscheuren en getrek aan pruiken. Dit gebeurt vooral in situaties waar een incident de aanleiding is voor het verbreken van de relatie, zoals vreemdgaan. De schuld voor het conflict wordt daarbij doorgaans compleet afgeschoven op de ander, ook als die meer in het midden zou moeten liggen. Als een koppel elkaar ondanks een belofte tot monogaam zijn zou betrappen aan weerszijden van dezelfde gloryhole (een houten schot met een gat om je pik doorheen te hangen, zodat je anoniem gepijpt kan worden), dan zouden beide partners mogelijk nog steeds zichzelf verdedigen en de ander veroordelen.
Het positieve van een gepassioneerde rel is dat sterke, wederzijdse gevoelens de relatie mogelijk nog kunnen redden als ze ten goede worden aangewend. Het gevaar is echter dat mensen die energie gebruiken om de ander pijn te doen, omdat de manier waarop van hen werd gehouden niet aan hun eisen voldeed. Ze rekken dan het opbreekproces om de pijn te maximaliseren, al hebben ze ook zichzelf daarmee. Een klein beetje drama kan gezond zijn bij het definitief een einde maken aan een relatie. Van erg veel drama kunnen beide partijen onnodig verbitterd raken.
“Je kent een man pas écht wanneer je van hem gescheiden bent.”
– Zsa Zsa Gabor, actrice
Wat te doen?
Ook als je zonder al te veel stampei uit elkaar gaat, kan het goed zijn je ex duidelijk te laten weten hoe je je voelt en wat jouw kijk op de situatie is. Het beste is daarbij niet te beschuldigend over te komen, richt je op jouw emoties (‘Ik voel..’) en niet op wat hij je heeft ‘aangedaan’ (‘Jij hebt…’). Als jij degene bent die de relatie verbreekt, probeer dan een reden te geven, ook al vind je het moeilijk die onder woorden te brengen. Als je wordt gedumpt, zorg dan dat je zo’n reden krijgt. Het kan je helpen je gevoelens te plaatsen en voorkomt dat je tijd verspilt met jezelf afvragen wat er nou eigenlijk verkeerd ging. Voordat één van jullie zo’n duidelijk geformuleerde reden kan geven, ben je misschien wel al een paar dagen of weken verder, dus heb er een beetje geduld mee: een klein beetje afstand kan de blik op de situatie verhelderen.
Zinloos vals doen tegen je ex, kan leuk zijn om later over te lachen met vrienden, maar zolang je op hem gericht blijft, raak je niet van hem los en kan je niet verder gaan met je leven. Onthoud bovendien dat het homowereldje klein is en dat binnen dat wereldje gelijkgestemden zich binnen nog kleinere kringen begeven. Als je irrationeel en gek begint te doen, kan dat nieuws zich verspreiden en begint de modder al snel via vrienden over en weer te vliegen. Probeer wat wederzijds respect te houden, als dat enigszins mogelijk is.
“Ik ben maar met twee van mijn exen nog bevriend. Iemand met wie je — in ieder geval voor een tijdje — een goede relatie-match was, is niet altijd ook een match als gewoon een vriend. Wanneer de liefde eenmaal is uitgeblust en eventuele negativiteit is gelucht, blijft er niet altijd genoeg interesse over om samen een vriendschap op te bouwen.”
– Terry
Na het officieel maken van de break-up, is het tijd voor geheelonthouding. Zelfs als jullie een stel zijn dat nog weinig gevoelens voor elkaar heeft, is het raadzaam je zo snel mogelijk te ontwarren. Sta een tijdje op je eigen twee benen en herontdek wie je bent in je eentje. Als jullie samenwonen, bespreek dan wie het huis uit zal gaan en regel dat zo snel mogelijk. Met je ex samen blijven wonen zal je remmen: je moet je gedachten en gevoelens naar hem toe laten uitrazen, wegzakken en veranderen. Wees redelijk bij het verdelen van de inboedel en maak je niet druk om details. Als jij de ijskast in je eentje betaalde, dan is hij van jou. Maar vecht niet over een Lady Gaga cd en andere dingen die erg makkelijk kunnen worden vervangen.
Wanneer de emoties bekoeld zijn, kan je bedenken of je op een gegeven moment bevriend zou kunnen zijn met je ex, als daar een goede basis voor is. Dat is facultatief en valt niet aan te raden als je stiekem nog romantische gevoelens voor hem hebt of hem nog dingen kwalijk neemt. Vrienden worden betekent dat je hem in zekere zin opnieuw zal moeten leren kennen, omdat jullie op een andere manier met elkaar om zullen gaan. Maar zeker na een jarenlange relatie, is je ex iemand die veel met je heeft gedeeld. In potentie is het een diepgaande en bevredigende vriendschap, die de door jullie samen doorgebrachte jaren een betere nasmaak kan geven.
Besef je echter dat een tweede poging tot een heuse relatie met je ex waarschijnlijk verwarrend zou zijn. Hij is misschien ten positieve veranderd in de tijd dat jullie apart waren, maar wees niet verbaasd als hij al snel weer de oude is na enige tijd terug bij jou. Vaak spelen twee mensen in combinatie een rol voor elkaar die moeilijk te veranderen is wanneer die dynamiek eenmaal tot stand is gekomen. Mogelijk lukt het jullie in de herkansing wel om anders met deze rollen om te gaan, omdat jullie er inmiddels op een nieuwe manier tegenaan kijken en elkaar in een ander verband hebben leren kennen, buiten een relatie om.
Love after love
Na het opbreken, zal je eenzaamheid, verwarring, woede en verdriet voelen. Er is helaas geen manier om dat te voorkomen en hoe langer de relatie duurde, hoe meer je er in had geïnvesteerd, hoe langer het zal duren voor die gevoelens wegzakken. Vaak zal je een derde tot de helft van de tijd die je met iemand samen was nodig hebben om het verlies echt te verwerken. Niet iedereen kiest dezelfde aanpak: sommigen sluiten zich eerst een tijdje thuis op in het donker om diep in hun verdriet te duiken en er de confrontatie mee aan te gaan, anderen houden zichzelf druk bezig om hun gedachten ergens anders op te richten en te voorkomen dat ze te veel wegzinken in hun verdriet. Verloochen je gevoelens in ieder geval niet: ze negeren laat ze niet verdwijnen, alleen sluimeren en bij tijd en wijle opspelen, waardoor ze toekomstige relaties in de weg zullen zitten. Je moet er vrede mee zien te sluiten en je weer goed over jezelf gaan voelen, voordat de volgende man voorbij komt die je hart probeert te veroveren. Uiteindelijk zal je je beter gaan voelen — zo niet geweldig — en klaar zijn om weer op pad te gaan en de Liefde van je Leven te vinden. Maar dit keer echt.
Sommigen starten al iets nieuws op terwijl ze nog in de rouw zijn over hun vorige relatie. Je gebruikt dan iemand anders om je over je ex heen te zetten, terwijl je eigenlijk nog niet klaar bent voor binding. Daardoor komt het niet voltooide rouwproces stil te liggen. De situatie is ook verre van ideaal voor je nieuwe vriendje en het is wel zo verantwoord hem te waarschuwen voor je emotionele bagage. Hij kan dan zelf beslissen of hij het risico op hartzeer wil nemen. Durft hij dat, dan kunnen jullie in ieder geval het beste langzaam aan doen en moet jij proberen te voorkomen dat je de relatie saboteert door achtergebleven frustraties uit te leven op de onschuldige nieuweling. Er zit helaas geen duidelijke einddatum op het verwerken van een relatie en ook nadat je zelf het gevoel hebt ermee klaar te zijn, kan het nog op subtiele manieren doorwerken in je nieuwe relatie. Hoed je ervoor om die in negatieve zin te blijven vergelijken met een afgelopen en achteraf mogelijk wat geïdealiseerde relatie, wanneer het even minder gaat.
“Het is beter om liefde te hebben gekend voor iemand die je verloor, dan om nooit van iemand te hebben gehouden.”
– Alfred Lord Tennyson, dichter
Seks-exen
Tot slot een advies over omgaan met mensen met wie je alleen het bed hebt gedeeld maar geen relatie hebt genoten. Over de jaren heen zou dat aantal wel eens op kunnen lopen. Wees niet verbaasd als deze mannen op onverwachte manieren weer in je leven belanden: ze kunnen de nieuwe vriend van je beste vriend blijken te zijn of een collega op het werk. Het homowereldje is soms angstaanjagend klein. Dus blijf vriendelijk tegen deze ‘seks-exen’ en zeg ‘hallo’ in het voorbijgaan — tenzij je een jaloers vriendje in de buurt ziet. Doe dit niet alleen vanwege onverwachts contact in de toekomst of omdat het wel zo beschaafd is beleefd te zijn tegen iemand die je tussen je benen hebt gehad, maar ook omdat je ze dan ooit nog eens op kan zoeken wanneer je geil bent.
Laatste edit: 04-11-2018 English version here.
Spread the love!