Balanceren met Liefde en Lust – Open Relaties

Er zijn relatief veel homo-koppels die in de loop der jaren richting een open relatie drijven: vrijen met anderen is dan toegestaan. Niet iedereen kan er echter goed mee overweg. Je relatie open maken, kan variatie en avontuur opleveren, maar er bestaat ook het risico dat je  als single eindigt, met een aantal gemene blauwe plekken op je psyche. Hoe voorkom je dat een open relatie ontspoort?

Waarom open?
Koppels die voor een open relatie kiezen, proberen de intimiteit en stabiliteit van een relatie te combineren met de kick van seksuele ontdekking. Dat is geen makkelijke opgave. Ten eerste zijn er de gezondheidsrisico’s die onvermijdelijk samengaan met het hebben van meerdere sekspartners, zeker wanneer het koppel samen geen condooms meer gebruikt. Daarnaast zijn er de belangrijke factoren jaloezie, vertrouwen en communicatie. Deze kunnen allemaal een fatale hoeveelheid roet in het eten gooien. Ten slotte kan te veel seksuele aandacht voor anderen, de seks binnen het koppel — in plaats deze op te doen leven — juist de nek omdraaien omdat er te weinig aandacht overblijft voor elkaar. Een open relatie is niet per definitie goed of slecht: het is maar net hoe je er samen mee omgaat.

“Ik heb in meerdere relaties geprobeerd monogaam te blijven, maar het lukte me nooit, hoewel ik echt hield van mijn partner. Ik dacht eerst dat het betekende dat ik nooit een relatie vol zou kunnen houden, totdat ik een vriend kreeg die net als ik niet zo jaloers is. Ik ben gelukkig nooit op iemand anders verliefd geworden. Niet mijn hele lichaam is monogaam, maar mijn hart blijkt dat wel.”
– Edwin

Het juiste moment
Sommigen mannen zijn meer monogaam dan anderen. Als jullie elkaar ontmoetten bij een orgie, dan zullen jullie mogelijk minder waarde hechten aan seksuele exclusiviteit dan als jullie twee tieners zijn die voor het eerst in jullie leven verliefdheid ervaren. Toch kan iemands opvatting over seks binnen een relatie onvoorspelbaar zijn: ook iemand met een stadion vol aan ex-minnaars, kan om romantische en gevoelsmatige redenen binnen een relatie alleen monogaam willen zijn. Hoe het ook zij, de eerste paar maanden zullen jullie als het goed is hormonaal zó onder de invloed staan van de nieuwe liefde dat het niet in jullie op zou komen om met anderen te flikflooien. Dat is maar goed ook, omdat je als koppel tijd nodig hebt om naar elkaar toe te groeien voordat je anderen onzedelijke voorstellen begint te doen. Pas wanneer er een stevige basis is en veel vertrouwen, valt een open relatie te overwegen. Misschien is dat na zes maanden of na zes jaar of mogelijk komt het er helemaal niet van, omdat sommige mannen zich nu eenmaal nooit op hun gemak zullen voelen met een open relatie. Als je vermoedt dat je op lange termijn echt niet monogaam zal kunnen zijn, is het wel beter dat al aan te geven voordat er een probleem door ontstaat. Stiekem gedoe eindigt zelden goed en de man van wie je houdt, zal zich dan gekwetst en verraden voelen, wat kan leiden tot je spullen op het gazon en een deur die in je gezicht wordt dichtgeslagen. Als hij Monogaam is met een hoofdletter en jij duidelijk Niet, dan moeten jullie misschien accepteren dat jullie niet bij elkaar passen.

“Een open relatie is niets voor mij. Ik ben er te jaloers voor en ik vind het totaal niet romantisch. Het is me ook veel te veel energie besteed aan anderen en het geeft onnodige, emotionele complicaties. Ik maak dat ook duidelijk aan mogelijke partners en het is niet iets waar ik van mening over zal veranderen. Ik zorg er wel voor dat het mijn partner in bed aan niets ontbreekt. Dat valt me niet zwaar, omdat ik een vrij hitsig en creatief mannetje ben.”
– Sander

Open gesprek
Vertoont het seksleven met je vriend fundamentele gebreken, dan is dat iets waar je aan moet werken voor je de mogelijkheid van een open relatie oppert: seks met anderen zal misschien tijdelijk een pleister op zo’n wond zijn, maar zal niet voorkomen dat de situatie verergert en het maakt een koppel kwetsbaar. Wees je bewust van de reden — of redenen — dat je ook met anderen naar bed wil, dan kan je het in een gesprek met je vriend duidelijker onder woorden brengen. Zoek je extra spanning? Meer variatie? Gaat het om het jagen? Wil je van anderen de bevestiging krijgen dat je nog steeds aantrekkelijk bent? Heb je een fetish waarin je vriend totaal geen interesse heeft? Is hij alleen top of alleen bottom en ben jij een versatile die af en toe van rol zou willen wisselen? Zit er een groot verschil in jullie seksdrive? Mocht de eigenlijke aanleiding zijn dat je uit de relatie wil stappen: je vriend aan het lijntje houden terwijl je onder het mom van een open relatie op zoek gaat naar een nieuwe vriend, is immoreel en destructief.

Als je een open relatie ter sprake wil brengen, is verder van belang dat je van tevoren probeert te peilen hoe je vriend denkt over dit onderwerp. Kennen jullie mensen die een open relatie hebben en wat is zijn mening daarover? En meer op jullie eigen relatie betrokken: hoe jaloers is hij? Raakt hij geïrriteerd als je een mooie man nakijkt op straat of wanneer je hem vertelt dat je op je werk met iemand hebt geflirt? Zo ja, dan zal hij waarschijnlijk niet enthousiast worden van het idee je op seksgebied met anderen te delen. Heeft hij geen probleem met flirten met anderen, dan kan je eerst eens — puur theoretisch — het concept van een trio introduceren. Fantaseer er samen over wat jullie in zo’n geval zouden willen proberen en kijk of je vriendje er enthousiast van wordt. Als de theorie hem bevalt, zal hij op den duur misschien ook te porren zijn om het in praktijk te brengen.

Het probleem is dat het uiteindelijk niet erg romantisch is — in de traditionele zin althans — om te weten dat je partner met anderen seks heeft. Al zijn er ook mannen die daar juist opgewonden van worden. Maar zo lang je je vriend duidelijk laat merken dat je hem nog steeds erg aantrekkelijk vindt, dat je van hem houdt en dat dit alleen spel is, zal hij er zich minder onzeker over voelen. Laat hem weten dat het feit dat je met anderen wilt rollebollen niet duidt op een tekortkoming van zijn kant. Dit moet natuurlijk wel de waarheid zijn. Reageert je vriend in de eerste plaats niet positief op de suggestie, wees dan bereid het onderwerp te laten vallen; voor een tijdje of helemaal, afhankelijk van zijn reactie. Seks met anderen zou een extraatje naast de relatie moeten zijn, niet een hoeksteen ervan.

Als je niet zelf degene bent die een open relatie suggereert, kan het vervelende gevoelens in je los maken, zeker als je het niet aan zag komen. Je zal je misschien gekwetst voelen: ben jij niet genoeg voor hem? Mist hij in bed iets bij jou wat alleen een andere man hem kan geven? Moet je nu de competitie aangaan met legio andere mannen? Aangenomen dat jullie verder een stabiele, liefdevolle relatie hebben met een bevredigend seksleven, is het niet nodig om van slag te raken bij alleen al het ter sprake komen van een open relatie. Als je er zelf niets voor voelt, dan moet je dat eerlijk zeggen. Je kan ook zeggen dat je er nog even goed over na moet denken, maar doe dat alleen als je er ook inderdaad enigszins voor open staat: hang je vriend geen wortel voor de neus omdat je bang bent dat hij anders bij je weg zal gaan. Als hij inderdaad de deur uit rent alleen omdat jij geen open relatie wil, dan speelden er al grotere problemen en had de relatie hoe dan ook geen toekomst. Hoewel mannen over het algemeen minder moeite hebben met het scheiden van liefde en seks dan vrouwen, wil dat niet zeggen dat jij je gedwongen moet voelen om die scheiding in je eigen leven aan te brengen. Maar als je vriend op een respectvolle manier eerlijk is over het willen hebben van een open relatie, dan gaat het hem vermoedelijk ook echt om de seks, het op een avontuurlijke manier uitleven van zijn biologische drive. Warmte en liefde krijgen jullie als het goed is genoeg van elkaar. Mochten jullie uiteindelijk allebei bereid zijn een open relatie te proberen, dan moeten jullie daarbij wel goede afspraken maken.

Regels bepalen
Bij open relaties zijn respect, eerlijkheid en communicatie van groot belang, nog meer dan bij monogame relaties. Voordat jullie mannen beginnen te werven, moeten jullie samen dus duidelijke regels opstellen en je daar allebei aan houden. De regels kunnen het beste worden bepaald door de meer behoudende partner en kunnen worden bijgesteld in geval van een slechte ervaring. Het is ook goed om af te spreken dat beide partners zich het recht voorbehouden om de relatie met onmiddellijke ingang weer op slot te gooien. Dat kan zeker na een langere tijd open even slikken zijn, omdat je elkaar vrij liet maar er nu opeens aan de riem getrokken wordt. Dat is echter de prijs die je betaalt om je relatie te behouden.

Als een van jullie de samen gemaakte regels aan zijn laars lapt, kunnen de buitenechtelijke activiteiten al snel uit de bocht vliegen, met als gevolg dat de ander alleen nog monogaam verder wil of zelfs uit de relatie wil stappen. De afspraken kunnen mondeling worden gemaakt of zelfs worden opgeschreven, om misverstanden te voorkomen. Dit zijn de meest belangrijke punten die besproken moeten worden:

Safer seks
Seks met anderen is dan wel leuk en lekker, maar jullie willen er ook geen soa door oplopen en die aan elkaar doorgeven: hou je dus met anderen altijd strikt aan de spelregels van safer seks en neem samen nog even door wat die zijn. Omdat chlamydia, syfilis en diverse andere ongemakken nauwelijks te voorkomen zijn wanneer je er tegenaan loopt, moeten jullie je met regelmaat laten checken, ongeveer eens in het half jaar. Vroege opsporing en behandeling maakt de schade en kans op overdracht van een soa kleiner. Bij een open relatie is in principe het verstandigst om ook met je vriend  condooms te gebruiken bij het neuken. Theoretisch kunnen jullie geen HIV oplopen als jullie met anderen alleen aan safer seks doen. Nogmaals: in theorie. In de praktijk zwijgen partners er nog wel eens over als er tijdens het buitenspel toch een ongelukje gebeurde. Schrikbarend veel HIV besmettingen vinden plaats binnen relaties. Afhankelijk van de situatie, kan aan te bevelen zijn om samen preventief PrEP te gebruiken. (Kijk hier voor meer informatie over PrEP.)

Samen of apart?
Boeken jullie je entertainment samen, jagen jullie apart of doen jullie beide? Samen spelen verkleint het risico dat er iets achter jouw of zijn rug om gebeurt wat voor onaangename verrassingen kan zorgen. Maar je moet je dan wel op je gemak voelen als je vriend vlak onder je neus met een ander in de weer is. Als jullie samen aan de gang zijn met anderen, hou elkaar dan goed in de gaten. Als een van jullie zich buitengesloten voelt of het om een andere reden niet naar zijn zin heeft, kap het seksperiment dan meteen af. Wees beleefd maar resoluut bij het uitgeleide doen van de gast(en): jullie relatie is belangrijker dan seks.

“We daten alleen samen, omdat we seks altijd in ieder geval met elkaar willen delen, ook als we er anderen bij betrekken. Zolang het safe is zijn er verder weinig grenzen, behalve dat zijn kont van mij alleen blijft. Het heeft iets te maken met dominantie en territorium denk ik, maar ik zou het pijnlijk vinden om hem door iemand anders geneukt te zien worden.”
– David

Wat gaan we delen met anderen?
Er moeten duidelijke grenzen worden gesteld aan de seks met anderen. Is kussen toegestaan? Mag er worden getopt? Of gebottomd? Sommige daden hebben voor verschillende mensen een verschillende emotionele lading. Het is geen pretje om achteraf ruzie te krijgen over iets dat al gebeurd is of — erger — terwijl jullie nog met een vrijpartij bezig zijn, in gezelschap van anderen. Mogelijk willen jullie bepaalde dingen voor jezelf houden. Bijvoorbeeld: is blijven slapen bij een ander toegestaan? Ook niet als je vriend toch niet thuis is?

Hier of daar?
Mensen kunnen erg territoriaal zijn: toestaan dat een ander met je vriendje vrijt is één ding, maar om dat bij je thuis te laten gebeuren is een ander verhaal. Als jullie apart daten, valt te overwegen deze buitenechtelijke lijven buiten de deur te houden en in het bijzonder buiten het echtelijk bed. Het zou vreemd kunnen voelen om knus samen in het bed te liggen waar je vriendje net iemand anders te grazen heeft genomen. Om soortgelijke redenen — plus die van hygiëne — kan je ze waarschijnlijk beter van de keukentafel af houden. Maar als thuis dates ontvangen voor jullie geen echte issue is, gebruik dan eventueel een logeerbed en ruim in ieder geval goed op achteraf, zodat je vriend niet wordt geconfronteerd met bijvoorbeeld een gebruikt condoom.

Wanneer?
Als jullie apart daten: is dat alleen toegestaan wanneer één van jullie het land uit is? Of het huis uit? Is het oké om voor een wipje de deur uit te rennen terwijl je vriendje staat af te wassen? Of om apart met iemand anders naar huis te gaan als jullie samen naar een club of café zijn gegaan?

Wat vertellen we elkaar?
Bij apart daten, kan een goede afspraak zijn om elkaar te laten weten wanneer een van jullie heeft gedate, maar niet meer specifieke informatie te geven dan waar de ander om vraagt. Je wil het natuurlijk niet onder zijn neus wrijven, maar moet wel eerlijk zijn en hem vertellen wat hij wil weten. Als je dat niet doet, kan hij zich buitengesloten voelen en je dat kwalijk gaan nemen. Sommige mannen zullen alle details willen weten en er misschien zelfs geil van worden, anderen zullen zo min mogelijk over je dates willen horen. Pas op met wat je gemeenschappelijke kennissen vertelt over je spannende dates: de verhalen moeten niet achter de rug van je vriend om in het roddelcircuit gaan circuleren. Let wel: als er iets gebeurde tijdens een date dat niet safe was, waarschuw je partner daar dan meteen over, ook al voel je je beschaamd en stom. Je wil niet het risico lopen dat je iets aan hem doorgeeft en hem daar zelf achter laten komen.

Eens of vaker?
Sommige koppels willen zo veel mogelijk emotionele afstand nemen wanneer ze schuinsmarcheren, om het gevaar van romantische complicaties te verkleinen. Dat wil zeggen: seks op openbare, redelijk anonieme plekken als sauna’s en darkrooms (schimmige ruimtes bij clubs of bars, waarin je je partner nauwelijks kan zien) of seks 1-op-1 maar nooit meer dan één keer met een bepaalde vent. Als dat echter te weinig aanspreekt, is er de optie om seksmaatjes te zoeken, samen of apart: vrienden met wie je ook van tijd tot tijd in bed duikt. Dat vereist wel emotionele volwassenheid en gevoeligheid van alle betrokkenen, omdat het anders pijnlijk af zou kunnen lopen. Iedereen moet elkaar respecteren.

Speel niet met de gevoelens van je maatje, zeker als hij single is. Doe geen beloftes die je niet waar kan maken: er kan over het algemeen maar één Nummer Een zijn en dat zou je vriend moeten zijn. Je partner hoeft het niet te accepteren als hij tijdelijk op de tweede plaats komt te staan en zou je in dat geval wel eens de deur kunnen wijzen. Een single maatje verdient ook iemand die hem de hoogste prioriteit kan geven, dus sta hem niet in de weg als hij een ‘echt’ vriendje ontmoet, ook al verlies je daardoor mogelijk het seksuele gedeelte van de vriendschap en voel je je jaloers. Doe een stapje terug als jij of je maatje verliefd begint te worden, tenzij het geheel wederzijds is, fantastisch lange termijn potentieel heeft en er echt niet tegen gevochten kan worden. In dat geval: zet je schrap voor een groot drama.

“De trouw van een man is recht evenredig aan zijn opties.”
– Bill Maher, komiek

Polyamory
Er zijn relaties die meer dan twee partners tellen. Soms zijn al deze partners ten opzichte van elkaar in principe gelijkwaardig en soms bestaat er met een van de meerdere partners een bijzondere band: deze persoon wordt dan de primaire partner genoemd. Deze laatste vorm kan je vergelijken met een open relatie waarbij beide partners seksmaatjes hebben, al gaat bij polyamory de band met die maatjes verder en worden ze als volwaardige partners gezien. Het is moeilijk om algemene uitspraken te doen over polyamory relaties omdat een van de filosofieën erachter juist is dat er geen vaste regels zouden moeten zijn. De basisgedachte is: liefde is mooi en je moet daar zo min mogelijk grenzen aan stellen. Het gebrek aan een vaste vorm kan bevrijdend zijn maar ook leiden tot een complex web aan emoties en loyaliteiten waar je al te gemakkelijk in verstrikt kan raken. Het valt niet aan te bevelen voor mensen die nauwelijks tot geen ervaring hebben met relaties, tenzij ze het zien als een interessant experiment.

Laatste edit: 27-10-2018 Engelse versie hier.

Spread the love!